Hoe begeleid ik een hoogbegaafd kind?
Hoe begeleid ik een hoogbegaafd kind?
5 mei 2013
Zes tips voor de begeleiders van hoogbegaafde kinderen. Handige download: doelen en vaardigheden voor het groepsplan hoogbegaafde kinderen. Hoogbegaafde kinderen zijn net zo ondersteuningsbehoevend als kinderen met leermoeilijkheden. Bij de begeleiding van deze kinderen is het van belang de doelstellingen in een groepsplan breder te trekken dan alleen het bieden van extra uitdaging.
Tip 1 werk aan het doorzettingsvermogen van hoogbegaafde kinderen
Sommige hoogbegaafde kinderen zijn snel geneigd op te geven op het moment dat ze iets moeilijk gaan vinden of als ze het idee krijgen dat ze iets niet direct kunnen. Het risico hiervan is dat deze kinderen later op het voortgezet onderwijs of universiteit vroegtijdig afhaken. De cognitieve potentie is aanwezig maar door het ontbreken van een goede werkhouding en doorzettingsvermogen kunnen deze capaciteiten door een kind niet voldoende worden benut en worden ingezet.
Het is belangrijk dat de begeleider van hoogbegaafde kinderen eisen stelt aan het werk en de activiteiten die een hoogbegaafd kind uitvoert. Zorg ervoor dat het werk voldoende uitdagend is maar zorg er ook voor dat een hoogbegaafd kind zich leert inspannen en bij tegenslag leert doorzetten om toch tot het gewenste resultaat te komen.
Tip 2 Aandacht voor de sociaal-emotionele ontwikkeling
In van Gerven (2009) worden de volgende ontwikkelingstaken opgenoemd die de meeste risico’s lopen bij hoogbegaafde kinderen:
- De ontwikkeling van vriendschappen
- Aansluiting met leeftijdsgenoten op school
- De ontwikkeling van een sociale identiteit
- De ontwikkeling van het zelfbeeld
- De ontwikkeling van een leerattitude die past bij aanwezige capaciteiten
Tip 3 Begeleid hoogbegaafde leerlingen in een groepje
In de praktijk blijkt dat hoogbegaafde kinderen grote behoefte hebben contact met andere hoogbegaafde kinderen. Vaak bloeien hoogbegaafde kinderen op wanneer zij met andere hoogbegaafde kinderen in contact komen. Handig om in het groepsplan op te nemen de doelen en vaardigheden die bij hoogbegaafde kinderen vooral aandacht moeten krijgen. Klik op de button en download deze.
Tip 4 Neem in een handelingsplan altijd de doelstelling leren leren op.
Hoogbegaafde kinderen leren meestal op een intuïtieve en onbewuste manier. Deze kinderen doorzien achterliggende principes snel en leren vooral op inzicht. Zij leren hierdoor geen concrete leerstrategieën. Het aanleren van verschillende leerstrategieën tijdens de begeleiding van hoogbegaafde kinderen is dus belangrijk. Bijvoorbeeld hoe kun je het beste Engelse woorden uit je hoofd leren? Bied altijd ruimte voor zelf ontwikkelde strategieën.
Tip 5 Ontwikkel je eigen competenties als begeleider
De begeleiding van een of meerdere hoogbegaafde kinderen vraagt minstens net zoveel expertise, kennis en vaardigheden als de begeleiding van kinderen met een leerachterstand. In het boek Begaafd Begeleiden (2011) hebben Eleonoor van Gerven en Ilja Hoogenberg-Engbers een competentiematrix ontwikkeld voor de specialist begaafdheid.
Tip 6 Bied hoogbegaafde kinderen ondersteuning bij het samenwerkingsproces
Veel hoogbegaafde kinderen hebben moeite met samenwerken. Wat niet zo gek is, deze kinderen doorzien alles heel snel, zitten barstensvol ideeën en oplossingen. Deze kinderen raken dan ook gefrustreerd wanneer groepsgenootjes niet het tempo kunnen bijhouden. Ondersteun deze kinderen dan ook tijdens het samenwerken met groepsgenootjes door het samenwerkingsproces te bewaken en te evalueren.
Binnenkort studieochtend op school over hoogbegaafdheid? Vraag een workshop aan bij SEN Support.
