Blog van:
	Bas Wijnen

26 maart 2014

In Denemarken doen gemeenten en scholen het al met veel succes: passend onderwijs en jeugdhulp in samenhang organiseren. Dat is beter voor kinderen, ouders en school. De hulp is sneller, goedkoper en effectiever. Hoe ze dat doen? Vooral door het heel praktisch te houden…

Eén pedagogische visie

Denemarken heeft onderwijs, opvang en jeugdhulp onder één dak gebracht, onder één aansturing. Met één pedagogische visie, waarbij leerkrachten, pedagogen en sociaal werkers als één team functioneren en dezelfde methodieken gebruiken die positief gedrag en een veilig en zorgzaam klimaat bevorderen. Ook krijgen ze samen bij- en nascholing.

De onderwijsloopbaan als doel van hulpverlening

Opvallend is dat veel jeugdhulpinterventies erop zijn gericht om ontwikkelingskansen te vergroten: gewoon elke dag naar school kunnen gaan in de wijk waar ook je vriendjes en vriendinnetjes wonen. Leerplichtambtenaren in Denemarken zijn minder bezig met handhaven, maar meer met ondersteunen. Ze helpen bijvoorbeeld ouders die moeite hebben om hun kinderen op tijd op school te krijgen bij het aanbrengen van structuur bij het opstaan en het ontbijt.

De Familieklas

Veel Deense scholen hebben een zogenaamde Familieklas voor kinderen die in de klas storend gedrag vertonen. Dat is een aparte klas in de eigen school, met een docent en een maatschappelijk werker, bedoeld om het gedrag van het kind op school én thuis te verbeteren. Gedurende twaalf tot zestien weken gaat de kinderen een aantal dagdelen per week naar de Familieklas om aan hun gedrag werken terwijl ze hun gewone schoolwerk doen. De rest van de tijd zitten ze in hun reguliere klas, waar de leerkracht bijhoudt of ze het geleerde goed in praktijk brengen.
De ouders zijn ook enkele dagdelen aanwezig om in groepsgesprekken het gedrag van hun kind te bespreken en te leren hoe ze dit in het gezin kunnen corrigeren. De aanwezigheid van ouders is vereist; het is een belangrijke voorwaarde om de gedragsverandering vast te houden.

Kansen in Nederland?

Met de komst van passend onderwijs en de transitie van de zorg voor jeugd zijn er ook in Nederland kansen om meer vanzelfsprekende verbindingen te leggen tussen school en jeugdhulp. Dat vraagt wel moed en doorzettingsvermogen. In Denemarken is de gemeente de baas over zowel de jeugdhulp als het onderwijs. Dat maakt de aansturing eenduidig en scheelt veel overleg tussen wethouders en schoolbestuurders. Alle tijd en energie die we in Nederland kwijt zijn aan de bestuurlijke randvoorwaarden kunnen we niet besteden aan de inhoud. De uitdaging wordt dus om de inhoud leidend te laten zijn voor de bestuurlijke afspraken.